Beyla ñannde 09 feeburiyee 2025

Wullintanɗe mon ɗen, mojobe karalɓe waɗete taskorɗe ka Yaakitore aranere e yaakitorɗe hertorɗe fii

ko jaaboyoo on. Ndee arannde amen ɗoo ko immorde e angisannde ngenndi ndin e ko feƴƴi kon ndaara

taskoo annda si men hunnii aadi. Miɗo tamƴinii wonndema ko ɗuuɗi e ko eɓɓanoo gila hitaande 2012

haanii lannintinaaka. E ko ɗun waɗi sino hitti honno Yaakitoraaɗo, etagol fii no eɓɓooje fuɗɗaaɗe ɗen

lannitee? E saa’iji happaaɗi ɗin.

Mi yi’ii naanen nii eɓɓoore sakkunde 35% golleede hara le ko yoɓaande yeru 90%. Ɗun le haanaa.

Fewndoɗoo taho ko ɗun hitti e amen fii yo fow lannite fii ko fuɗɗaa kon fow yo gaynite. Ɗun ko eɓɓooje

feƴƴuɗe ɗen.

Fii ko fewndii kon, Beylaa wonay woni saare njannde hiɗon haani hebulaade fii ɗun. Hiɗon saatini

eɓɓoore ɓurunde e hittude e nder Afiriki ko eɓɓoore Simandu.

Jooni-jooni mi lanndike ƴaakitoraaɗo fii ca’e ɗen ko honɗun eɓɓaa fii saare Beylaa nden? Toppitagol

saare nden ko fewndo ɗoo haanaa fuɗɗeede, ko bee anndee ka ɗatal fuɗɗii e ka ngal hattii.

Alhaaliiji kafaaɗi ɗin no haani hara nii nii no ciifaa e hoore kaydi. Sabu men yiɗataa yi’ude yo saare

mawnu gay alhaalaaji hittuɗi wano ca’e njane goo ɗe men anndi.

No haani ka tawata toɗɗaaɓe ka ardiigu e suɓaaɓe ɓen wonndude e kippu yaakitorde nden yo jooɗodu

ɓe halda, ɓe pirintina ɗoo e lannoode hitaande nden ko honno Beylaa wa’oyta e nder duuɓi ɗiɗi, maa

duuɓi tati. Sabu si ɗun waɗaaka, e nder dummunehun nii, jamaa Beyla sowoto nde laabi ɗiɗi maa nde

laabi tati.

Si huunde eɓɓaaka fii wernugol jamaa on, darna duɗe e cuuɗi ñawndirɗi, nokkeeli fijirɗi, haray woni

saare nde waawataa ñiɓude ɓantal mayre. Yaakitoraaɗo, hiɗe mari golle tuma wowluɗen woo fii

simandu 2040 e hin-le Simandu 2040 ko Beyla e Keruwaane fuɗɗorta. Hinaa Gine e nder duuɓi 15.

Gine e nder duuɓi 15 ko hannde fuɗɗotoo ɗun kadi le ko ɗoo Beylaa. Awaa si hiɗen faalaa joofinoygol

eɓɓoore Simandu nden ko bee ɗoo e lannoode hitaande nden, lannude waawen holluɗe mbawdi men

ndin e ardagol, e adintingol fii yo Beylaa darnire no haaniri rippude e faandaareeji men ɗin.

Fii ɗun ko bee ardiiɓe ɓen ka dow, e ɓee ka laral, e ɓee ka koɗooli naɓida wooda ko ɓe bannginani en

hinaa ñannde hare konu eltetee. Konu ko yo elte adi hare ɗen.

Ɗun no jari yo en innu ko fewndo ɗoo miijitoto ɗen no ɓeylaa wa’ataa e nder 2026. Ɗun non hinaa

laamu ngun tun ko golle kafaaɗe. Rewɓe ɓen hollii wonnde ɓe sincii mojobe yeñinirɗe jawle.

Mi yiidii e worbe e sonnaaɓe yeñinooɓe jawle e nder Beylaa, ɗun waɗii nii lebbi. Ɓe holli wonndema

ɓe tanñataa maakiti on sabu faaleeji Rio Tinto e woɓe goo kadi no ɗuuɗi. Konon non wonndude e maɓɓe

e gaynay huɓindagol faaleeji maɓɓe ɗin. Ko ɗun si waɗi hiɗon haani naɓidude e Yaakitorɗe hertorɗe

ɗen fii no saare Beylaa nden wonira hebuliinde. Eɓɓa no nde haani wa’oyde e hitaande 2050.

Piiji buy no saatii, on tinii nii nii on alaa ɗate, on innii nduggu no ɗuuɗi ko goonga. Ko gila ɗoo

fuɗɗotoɗon gollude fii mun, naɓon ka perfektir, ɓen kadi naɓa ka reesiyon, ɓen kadi naɓana Yaakitorɗe

hertorɗe hara hiɗon ɓanngina ko faala ɗon kon. Kono si kala fankii huccii innii kañun ko ka heɓata ɗon

gokkun haray gasaali. Alla no yamiri hiwugol dankoo kafu jamaa on fii no ɓii men tawira ndonndi.

Immee kisan, immanee. Mi taawii ko Yaakitoraaɗo fii jannde ente on ɓuraa kellaneede.

Miɗo jarna on fii ɗen kelle ɗe kellanɗon Yaakitoraaɗo San Pol Seedii. Ɗun no holli wonndema jamaa

men on ko sukaaɓe ɓuri ɗuuɗude hiɓe hatonji e jannde, hiɓe hatonjini e hebuleede. E ɗun ko farilla emen fii yo ɓee sukaaɓe janngu. Hara e nder hitaande, duuɓi ɗiɗi maa tati ta ɓe jooɗo e wullugol hara

jawle mawɗe no yeñineede ka maɓɓe. Ko ɗun si hiɗen haani ɓe jiñide ɓe jannga hara ɓe jooɗaaki e

fijindaaru, hara hay si ko mecce hiɓe haani ekkitaade, ɗaɓɓa golle duumiiɗe.

Wonndude e Yaakitoraaɗo jannde mecce on en hurmbitay jooni duɗal mecce. Ɗun ɗon ko faale sukaaɓe

ɓen sabu si ɓe jannaaka, ko caɗeele ɓe wonanta en. Jiñineeɓe ɓe jannga.

Si tawii hiɗen huli janngo, ko tawde huunde en hebulaali hannde fayɓe men ɓen. Si warrii non haray en

faayii e farilla men on. E nder eɓɓoore Simandu ndun 20 haa 25 % ko fanɗi woo ko fii jannde e cellal

e ko yaadi e neɗɗanke huutortee. Hita on woɗɗito e baylanduru arooru ndun.

Hebulee wonugol worɓe e rewɓe saa’i mon on. Si saa’i wonuɗo e arde on nanndaa e Beylaa hankiijo

on. Sabu aroowo on ko Beylaa saare nde suluuji, ko saare nde mecce kese, ko Beylaa ɗuuɗa mbaadiijo,

ko ɗun si sukaaɓe ɓen no haani hebulaade ekkitoo mecce.

Hita on hilno ko alanaa wonanaa, men etoto fii yo jannde mecce wonu haqiiqa e ngal laral ngenndi men.

Men etoto fahin fii yeñinooɓe jawle men ɓen tammbitoo fii ƴuringol mojoboy yeñinirkoy jawle koy,

wonaa e ballondirgol. Hara Iburaahiima ballaaki Sammba, maa hara Demba e Iburaahiima ballondiraali

kono ɓe jonnindira juuɗe fii no ɓe jannira, elta gollooɓe fii no golle ɗen yaara yeeso.

Ko ɗun haanuɗen hebulude ko ɗun si duhiiɓe e sonnaaɓe Yaakitoraaɓe hiɗon haani tawdeede e jamaa

on wallitoɗon ɓe ɓe faama faandaare e handuyee saare suluuji e mecce yaaduɗe e mun.

Ɗun ɗoo no tawaa e ardu amen ndun anndingol jamaa on wonnde hiɓe haani etoo fii no nawlira woɓɓe

goo. Mi yiɗaa yo wonu e nder hitaande maa hitaande e feccere yo tawu nde liggotooɓe no liggoo yo

tawu hara ginenaaɓe ɓen ko e hoore kolli limetee. Hara Iwarnaaɓe maa hoɓɓe goo. Jiñinee fayɓe mon

ɓen ɓe jannga.

E yaltuɓe jannde huuɓunde nden yo naɓire ka duɗe mecce. Elten fayɓe men ɓen wattemɓe e laawol

feewungol fii yo wonu e nder duuɓi hara hiɗen mari du’iiɓe e sonnaaɓe gasayɓe gollugol no haaniri.

Laana kan no arde, Kanaa on yi’ii laana Beyla ɗoo gila hettuɗen ndimu men ngun? Awa hebulee yi’ugol

laana. Laana adayka yimɓe e jawle. Hebulee fii to’ugol, Demal ngal hinaa ko wattirtee ɓaawo. Ko ko

haanaa ardineede.

Remen, wakkilinen mojobe tutooɓe bantara ɓe ɓurta jogondirde. Miɗo yiɗi yi’ugol Gine no ƴellii

ɓantori awru bantara, fii yo en wonu yeeyooɓe bantara ka yaasi woni ko conndi, woni ko kanngal tigi.

Bantara no waawi faggude jamaa men on.

Ko honɗun haɗata en ɓantugol awru bantara? Mojobe sonnaaɓe e sukaaɓe ɗoo yo tiggito e toragol Alla

hara hiɗon seppude e hoore kanŋe. Ko honɗun woni ɗun? Immoɗen gollen. En gollataa fota ka nder

leydi men mo ndaarii wulaaji menɗin o taway no woodi fota ka gollee. Leydi ko adii kon ko sonnaaɓe

e du’iibe waawuɓe faggugol jamaa mun on.

Remen, ko leydi tun jonnataa go’o, ndi rutte sappo. Jooni ɗoo, wonannde mojobe sonnaaɓe, ɓe Ardiiɗo

on wakkilini en ndartay ko ɓe jokki. Mojobe ɗen tatii non. En ndaaray si tawii hiɓe gollirde no haaniri.

Wonndude e Yaakiraaɗo fii winntaari, en ndaaray e nder ɗee jonte arooje no jonnirten mojobe sonnaabe

e sukaabe jokkuɓe demal hay si ko miliyon 30 maa 40 dolar.

Miliyon 10 dolar ko jelu ? Ɗun ko miliyaaruuji 100. Miliyon 20 dolar, ɗun ko miliyaaruji 200 faran

ginenaaɓe. Milion 30 dolar, ɗun ko miliyaaruuji 300. Min wurin miɗo hebulii fii ndaarugol si Banki

winndere nden luujoto fii miliyon 100 dolar, watten 50% e sookee bankiiji ñawliɗanɗi fii golle tippude

e yaadugol e sariyaa, ɗun ko hawrata ko Miliyaaruuji 500 faran ginenaaɓe.

Ɗon hara ka jiñino fii demal aroowal, ko yo tawu hara ngese bantara buy no woodaa. Gese ñebbe buy

no woodaa, gese basalle buy no woodaa. gese maaro buy no woodaa ko ɗii woni ngalu leydi.E dow bawgal Alla, si en heɓii ballal ngal miliyonji 100 dolar fii demal ngal, mi aadanike on miliyon

50 dolar on ko e laawol ñawlugol ɗee dame ɗe mi jantii dow ɗoo. Jamaa weelaaɗo hinaa jamaa dimo.

Jamaa haaruɗo, ko jamaa gasayɗo alɗude ñannde woo ñannde.

Tinnoɗen e mun, oogirɗe jawle leyɗi no alɗina kono ko demal ngal nawrata en yeeso.

Miɗo hoolori on, wakkiloɗen gollen, ñiiɓen e jokkere enɗan. Sabu si ɓuttu alaa en heɓataa fere yahugol

ka ngesa. Ko ɗun si mi innay ko onon yo mawɓe e toɗɗaaɓe e suɓaaɓe hiɗon haani etaade no ɓuttu

ñiiɓira e nder leydi ndin fow, tentinii lara Serekore ngal Beylaa jeyaa e mun. Ko ɗun wallata newinana

fayɓe men ɓen no ɓe janngira, no ɓe ɓantora, okkoraɓe tama’u, riiwa ngayngu e yeddondire ɗe alanaa-

wonanaa. Wattiren ɗun fow ɓaawo. Annditen ko hitti, ko anndugol ko honɗun waɗanten ngenndi men

ndin. Ñiiɓinen yurmondiral hakkundeeji men. Ko ngal yurmondiral nafata en. Mono mari gokkun o

senndodee.

Kono si mi alaa, a alaa, en nanngii e haɓugol, mi sikkii ko an haɗi mi heɓa haray no hawnii. Yalten e

ɗun. Alla okkorii en piiji buy, toppitoɗen ɗi, ko ɗun newinanta en ɓantugol leydi men ndin wattandi e

laawol feewungol.

Ko ɗun woni faandaare heyɗintinal ngal. Ko ɗun si Ardiiɗo Seneral Maamadii Dummbuyaa innii

heyɗintinal ko fii yo tawu janngo gine men no alɗi, e ko leyndi ndi jananɓe dogitanta fii ɗaɓɓere golle

e ngurndan newiiɗan. Yaccoɗen sabu si en innii en waɗay en waaway.

Mawɓe Beyla etee no ɓeynguureeji Beylaa ɗin fow moƴƴintinira, ɗi seeda e konnaagu e haasidiyaagal.

Etee no fayɓe ɓen woɗɗondira e puyndan e haasidi. Sabu ko ɗii woni sommbo hare.

Seeden e ɗun, sonnaaɓe wakkilee, hoolee hoore mon on wallete sabu ko on wakkiliibe. Ko haa tun

neɗɗo hewta ka maakiti o annday wakkilaare mon nden. Ko njelo e mon dawata ka maakiti maa ka

ngesa. Ko hasii kon ko onon ɓee rewɓe hiɗon weltanaa e on wallitete. Min e Seneral Maamadii

Dummbuyaa men yewtii bimmbi ɗoo, ko ɗun o neli lan.

O innin-mi wonndema, himo miijoo fii mon himo yiɗi on. Woo ko yo on eto eɓɓoore Simandu nden

wona ko laatii yumondiree jogondiron. Himo hoolori on, leydi ndin fow no hoolori on sabu simandu ko fii Gine fow.

On jaaraama sanne.